كاهش عملكرد مغز افراد سالخورده
عضو هيأت مديره انجمن علمي گفتاردرماني ايران، به تشريح آسيب شناسي گفتار و زبان در جمعيت سالمند كشور پرداخت.
به گزارش شفاف، سيدشجاع الدين هاشمي،عضو هيأت مديره انجمن علمي گفتاردرماني ايران با اشاره به هفته سلامت و توجه به جمعيت سالمند كشور، گفت: يكي از مسائل عمده جمعيتي، عموماً در كشور‌هاي جهان، مسئله سالخوردگي جمعيت و پيامد‌هاي ناشي از آن است. در حال حاضر، ايران نيز مرحله انتقال ساختار سني جمعيت از جواني به سالخوردگي را تجربه مي‌كند. با اينكه جمعيت سالمند سهم كمي از جمعيت كشور را به خود اختصاص داده است، اما فزوني سرعت رشد جمعيت سالمند در مقايسه با رشد جمعيت كل كشور و پيش بيني افزايش سالخوردگان (جمعيت ۶۰ سال و بالاتر) در سال‌هاي آتي لزوم برنامه ريزي آينده نگر براي كنترل مسائل مربوط به اين گروه از جمعيت را مورد تاكيد قرار مي‌دهد.
وي افزود: بر اساس مستندات سازمان بهداشت جهاني، افراد ۶۰ سال و بالاتر به عنوان افراد سالمند شناخته مي‌شوند و بر اساس اين تقسيم بندي سالمندان به سه گروه ۶۰ تا ۶۹ سال (سالمند)، ۷۰ تا ۷۹ سال سالمند سالخورده و ۸۰ سال و بالاتر، سالمند سالخورده‌تر تقسيم مي‌شوند.
مقالات بيشتر:فيزيوتراپي در منزل شرق تهران
هاشمي ادامه داد: با در نظر داشتن نياز‌هاي خاص دوران سالمندي، توجه به كيفيت زندگي سالمندان امر مهمي است كه عمدتاً مورد غفلت قرار مي‌گيرد. با توجه به افزايش شمار سالمندي در كشورمان، توجه خاص به نياز‌هاي مختلف آن‌ها مستلزم برنامه‌هاي تدوين شده‌اي است كه با تغييرات آناتوميكي، نوروآناتوميكي و فيزيكي اين گروه ارزشمند جامعه مطابقت داشته باشد.
وي افزود: حفظ توانايي‌هاي كيفي و كمي گفتار و زبان در دوره سالمندي مي‌تواند نقش ارزشمندي در ارتباط آن‌ها با جامعه داشته باشد. هرچه توانايي برقراري ارتباط در آن‌ها بيشتر باشد ساير معضلات حاشيه‌اي كه ممكن است به دنبال اين عدم ارتباط حاصل گردد نيز كم مي‌گردد.
هاشمي گفت: با بررسي اوليه مناسب و تشخيص نوع اختلال گفتار و زبان سالمند مي‌توان برنامه درماني مناسبي را آغاز نمود كه اين درمان و مداخله زودهنگام مي‌تواند موجب رشد همه جانبه ارتباط سالمند با دنياي خارج شود. همچنين مهيا نمودن زمينه‌هاي ارتباطي در سالمندان، يكي از راه‌هاي مناسب و تأثيرگذار در جهت پيشگيري و درمان بسياري از بيماري‌هاي روحي و رواني خاص اين دوره است. در اين دوران سلول‌هاي عصبي مغز، عموماً ممكن است دچار كم رشدي شوند كه اين موارد در نهايت مي‌تواند به كاهش عملكرد‌هاي شناختي افراد منجر شود.
وي افزود: كاهش عملكرد مغز و اعصاب مرتبط با مغز ممكن است اعصاب مغزي مربوط به شنيدن و بينايي و بلع را نيز دچار نقصان كند. نقص در شنيدن و ديدن، هر كدام به تنهايي و يا توأم مي‌تواند در ميزان ارتباط انسان با دنياي پيرامون وي مؤثر باشد.
هاشمي ادامه داد: كاهش عملكردي دستگاه مغز و اعصاب، عمدتاً كاهش قدرت جسمي و حركتي را نيز به دنبال دارد. اين امر ممكن است سبب كاهش قدرت در انجام حركات فيزيكي و كار‌هاي روزمره سالمند شود. ممكن است سالمند در اثر كاهش قدرت‌هاي مغز و اعصاب از يك طرف و تأثير اين كاهش در قدرت بافتي عضلات، تاندون‌ها و مفاصل و استخوان‌ها از طرف ديگر دچار مشكلات جسمي گوناگون شود. مشكلاتي از قبيل نداشتن قدرت تعادل بدني و صدمات ناشي از آن و همچنين كاهش توانايي بلع در اين افراد مي‌شود. كاهش قدرت مراكز حياتي ذكر شده در سالمند ممكن است اختلالات زباني وي را در ابعاد مختلفي از قبيل اختلال واج شناختي، صرف و نحو و معناشناسي، آهنگ گفتاري، درك كلامي، شناخت كلامي و در نهايت بيان كلامي به وجود بياورند كه ميزان كاهش اين توانمندي‌ها با اجراي آزمون‌هاي ويژه زباني قابل اندازه گيري هستند.
وي افزود: اختلالات گفتاري نيز در سالمندان به دليل تغييرات ساختاري در آناتومي و فيزيولوژي اندام‌هاي مربوط به آن رخ مي‌دهد كه نتايج آن باعث كاهش قدرت توليد دم و بازدم تنفس مي‌شود و قدرت توليد گفتار را كاهش مي‌دهد. شروع گفتار آهسته، كاهش سرعت گفتار، كاهش بلندي صدا، تنفس كم عمق، يكنواختي نواي گفتار، كاهش در قدرت حركتي اندام‌هاي تشديدي گفتار، سكوت و مكث‌هاي نامناسب گفتاري مي‌توانند نمونه‌هايي چند از اختلالات گفتاري مورد نظر سالمندي باشند.
عضو هيأت مديره انجمن علمي گفتاردرماني ايران گفت: در سنين بالاتر از ۶۵ سالگي، خصوصاً زماني كه سالمند داراي مسائل سلامتي زمينه‌اي باشد، اختلالات شديدتري در ساختار زبان و گفتار وي به صورت كنش پريشي گفتار و يا حتي گفتار فلجي نيز ظاهر مي‌شود. مورد ديگري كه در سالمندان قابل توجه است كاهش توانايي بلع در اين افراد است.
وي افزود: اختلال بلع يا كاهش كفايت بلع در افراد سالمند در بيش از ۵۰ درصد آنان مي‌تواند منجر به سوءتغذيه و كم آبي بدن و همچنين منجر به خفگي و آسپيراسيون و در برخي موارد هم منجر به عفونت ريه در اين افراد شود. ارزيابي و ارائه راهكار‌هاي پيشگيري و درمان مشكلات بلع دهاني-حلقي از وظايف تخصصي متخصصان گفتاردرماني است كه مي‌توانند افراد داراي اختلال بلع و سالمندان درگير با اين اختلالات را ارزيابي، درمان و مشاوره‌هاي تخصصي ارائه نمايند. علاوه بر اختلال بلع ناشي از سالمندي، در مواردي از بيماري‌هاي دوره سالمندي نظير سكته‌هاي مغزي، پاركينسون، ضربه‌هاي مغزي، ام اس، آلزايمر و سرطان‌هاي سر و گردن نيز ما شاهد اختلال در بلع هستيم كه توجه به آن بسيار مهم بوده و حضور يك متخصص آسيب شناس گفتار و زبان در كنار تيم درماني اين افراد لازم و ضروري است.
هاشمي در تشريح اختلالات گفتار و زبان در دوره سالمندي، گفت: اختلال در پردازش شنيداري و درك گفتار، اختلال در بلع، كاهش سرعت گفتار، كاهش كيفيت گفتار و اختلال در صوت، اختلال در شناخت و حافظه كه در تمام اين موارد مشاوره با متخصصان گفتاردرماني مي‌تواند به كنترل و درمان اين موارد منجر شود.
مقالات ديگر:وكيل حقوقي غرب تهران
برچسب: ،