سيگار الكترونيك؛ ادعاي بي خطري يا بهانه سيگاري شدن؟
سيگار الكترونيك؛ ادعاي بي خطري يا بهانه سيگاري شدن؟آنچه نوجوانان و جوانان را به سوي اين نوع از دخانيات جذب كرده است، پشتوانه علمي درستي ندارد.
كنار پياده رو، پشت فرمان و داخل كافه و رستوران؛ تقريبا همه جا. روي هيچ ديواري هم ننوشته است استعمال سيگار الكترونيك ممنوع! اگر هم به مصرف كنندگان بگوييد، با چهره‌اي حق به جانب مدعي مي‌شوند كه اين سيگار‌ها ضرر ندارد و فقط ظاهري سيگارطور دارد و كمي بخار آب. همين هم شايد خيلي‌ها به خصوص نوجوانان و جوانان را وسوسه كرده است كه سراغش بروند. كنار دوست و رفيق سيگاري يا در كافي شاپي كه دود سيگارهايش نمي‌گذارد جايي را ببينيد، دست گرفتن سيگار گران قيمت انگار ژست مناسبي است.
به جز فروشگاه ها، سايت‌هاي مختلف هم انواع آن را با قيمت‌هايي از يك ميليون تا ۵ ميليون تومان مي‌فروشند؛ هم خودش و هم قطعاتش را. شايد خواندن سخنان دكترغلامحسين حقدادي، روان پزشك و كارشناس اعتياد حوزه پيشگيري اداره كل بهزيستي استان، براي آن‌ها كه هنوز بر عقيده شان درباره بي اثربودن اين نوع سيگار اصرار دارند، يا آناني كه قدم اولشان براي ترك سيگار تهيه اين نوع سيگار است، تلنگري باشد.
مقالات بيشتر:فيزيوتراپي داخل منزل تهران
هم نيكوتين، هم ادا و اطوار
سيگار الكترونيكي، سيگار برقي يا ويپ، مصرف نيكوتين را به وسيله بخاركردن مايع الكترونيكي (e-liquid) با المنت حرارتي (Coil) شبيه سازي مي‌كند و اين كار از طريق توليد بخار از ماده‌اي به نام سالت نيكوتين يا‌اي ليكوئيد يا‌اي جويس (به انگليسي E juice) صورت مي‌گيرد. برخي سيگار‌ها به گونه‌اي طراحي شده اند تا بو، طعم، مزه و احساس كشيدن سيگار واقعي را به مصرف كننده بدهند. سيگار‌هاي الكترونيكي به دو دسته ويپ و پادسيستم تقسيم مي‌شوند كه ويپ‌ها بيشتر براي مصرف كنندگان تفريحي و پادسيستم‌ها براي ترك سيگار استفاده مي‌شوند.
مقالات مختلفي درباره عوارض سوءمصرف سيگار الكترونيك وجود دارد، اما دكتر حقدادي معتقد است كه آن‌ها علمي نيست: «بررسي‌ها درباره سيگار‌هاي الكترونيك هنوز به كتاب‌ها و مراجع علمي نرسيده و منتشر نشده است. اين محصولي تجاري است و هنوز مراجع مهم علمي دنيا آن را تأييد نكرده اند. در كشور ما هم مطالعه چنداني انجام نشده و مطالعات ديگركشور‌ها هم ضد و نقيض است و قابل اعتنا نيست.»
به گفته او توليد اين نوع سيگار‌ها هدفي براي ترك سيگار‌هاي معمولي بود. وي ادامه مي‌دهد: «به طور كلي آدم‌هايي كه سيگار مي‌كشند، دو گونه اعتياد دارند؛ يكي اعتياد به ماده نيكوتين و ديگري اعتياد به ادا و اطوار و رفتار‌هاي سيگاركشيدن مثل دست گرفتن سيگار، پك زدن، خارج شدن دود و مواردي اين چنين. آن‌ها كه باني توليد اين سيگار بودند، تصور مي‌كردند اگر سيگاري توليد كنيم كه نيكوتين كمتري داشته يا بدون نيكوتين باشد، همان ويژگي‌هاي رفتاري را دارد، اما عوارض بيماري زاي سيگار‌ها را كم مي‌كند.»
كارشناس اعتياد حوزه پيشگيري اداره كل بهزيستي استان مي‌گويد: «مايعي در سيگار‌هاي الكترونيك هست كه بخار مي‌شود و حس كشيدن سيگار را به فرد منتقل مي‌كند. اين سيگار‌ها به اندازه سيگار معمولي نيكوتين و توتون ندارد، اما به دليل تجاري بودن و انواع آن در بازار و وجود تقاضا، هميشه اين نگراني را به همراه دارد كه آيا مصرف اين سيگار‌ها خود باعث ايجاد عارضه يا تمايل به مصرف سيگار خواهدشد يا خير. برخي مطالعات نشان داده اند همان ماده كم موجود در اين سيگار‌ها نيز باعث ايجاد التهاب ريه‌ها و گلو، سوزش دهان و مجاري تنفسي، حساسيت، سرگيجه و عوارض قلبي مي‌شود.
شايد عوارض ديگري هم داشته باشد كه اكنون ناشناخته باقي مانده است و به مرور زمان مشخص مي‌شود و شايد بدتر از سيگار‌هاي عادي باشد.» دكتر حقدادي در توضيح اين جمله مي‌افزايد: «اينكه وسيله‌اي باشد كه افراد غيرسيگاري ژست سيگاركشيدن بگيرند، شايد باعث شود آن‌ها به دنياي سيگاري‌هاي واقعي قدم بگذارند؛ به خصوص براي نوجوانان و جوانان كه روحيه كنجكاوي دارند؛ بنابراين تصور اينكه اين سيگار‌ها در ترويج سيگاري شدن مؤثر است هم جاي ترديد دارد.»
وي تأكيد مي‌كند: «چون در بازار انواع مختلفي توليد مي‌شود، ممكن است تركيب دوز‌هاي نيكوتين آن كم و زياد و غلظت موادش متفاوت و زيادتر باشد كه براي سلامتي مضر است. در هر صورت مسئله اين است كه بي خطربودن آن اثبات نشده است.»
اين روان پزشك وجود اين سيگار‌ها را در برخي مراكز ترك اعتياد ممكن مي‌داند و مي‌گويد: «استفاده از اين سيگار‌ها در روند كاري مراكز ترك اعتياد نيست و اگر هم باشد، در كنار ديگرروش‌ها استفاده مي‌شود؛ همان طور كه ما اكنون روش‌هاي تجاري مختلفي را در كنار روش‌هاي علمي به كار مي‌گيريم. اما استفاده بدون ضابطه و بدون برنامه در مراكز غيرمجاز انجام مي‌گيرد.»
توصيه نهايي او براي كساني كه قصد ترك سيگار دارند، مراجعه به متخصصان اين حوزه است كه روش‌هاي مختلف و اثبات شده ترك از مدل‌هاي رفتاري، روان شناختي، دارويي و كاهش وسوسه را همراه با هم به كار مي‌گيرند و جاي هيچ دلهره و نگراني هم وجودندارد. حتي اگر فرض كنيم سيگار الكترونيك در ترك اعتياد مؤثر است، بايد به كمك متخصص از آن استفاده كنيد، نه اينكه از فروشگاه بخريد و بدون روند خاصي مصرف كنيد.»
مقالات ديگر:خانه سالمندان مجهز
برچسب: ،